HYDROGRAFIE

De aanleg van de Tweede Maasvlakte bij Rotterdam zorgt voor een verschuiving van de buitengrens van de territoriale wateren. Hierdoor is het Nederlandse territorium 55 vierkante kilometer groter geworden!

De hydrografische dienst van de marine heeft het nieuwe stuk kustlijn officieel in kaart gebracht. De aanleg van de Tweede Maasvlakte leidt tot wijzigingen in de Nederlandse maritieme zones. Het stuk zee tot twaalf mijl uit de kust valt onder het Nederlandse grondgebied. De uitbreiding van de Rotterdamse haven in zee heeft gevolgen voor de grens van deze territoriale wateren, omdat vanaf de kust wordt gemeten. De cartografen van Defensie hebben berekend dat de buitengrens van de Nederlandse territoriale wateren met 1,5 mijl zeewaarts wordt verlegd. Dit leidt er toe dat het Nederlandse territorium groeit met 55 vierkante kilometer. De wijzigingen in de maritieme zones zijn pas geldig volgens het Zeerechtverdrag van de Verenigde Naties wanneer zij officieel zijn gepubliceerd door de Nederlandse overheid. Defensie publiceerde de nieuwe kaart op 24 december.

Meer info Hydrografische Dienst

TEGENSTRIJD

'Hoe steek je de grens van het IJzeren Gordijn over? Voor die vraag ziet een man zich gesteld die het communistische Tsjechoslowakije wil ontvluchten. Uitgerust met een snorkel en zwembril dwaalt hij door een bos bij de grens dat deels onder water staat'.

Fragment van de achterflap van het boekje 'Onder water' van Edgar Dutka dat in het najaar verscheen bij uitgeverij Voetnoot. Het ontroerende verhaal is afkomstig uit de verhalenbundel 'Gevild treden we uit het donker' uit 2007. Het materiaal voor het verhaal is gevonden toen Edgar Dutka ergens in de zeventiger jaren een bezoek bracht aan het archief van de Grensbewaking in Ceske Budejovice.

SNEEUWGRENS

Sneeuwgrens bij Bhutan in de Himalaya's.

MICRONATIES 2

Naar aanleiding van Eurostaete kwamen enkele vragen binnen wat nu precies een micronatie is, zie hier de verklaring bij Wikipedia;

Een micronatie is een echt bestaande of virtuele staat die niet internationaal juridisch erkend wordt. Meestal zijn micronaties bijzonder klein (kleiner dan enkele vierkante kilometers) en worden hun oprichters gekenmerkt door een grote mate van hobbyisme. Onder de term micronatie worden drie soorten naties begrepen die sterk van elkaar verschillen: 1. De Seborga-groep; dit zijn afscheidingsprojecten, die echter internationaal niet serieus worden genomen. 2. Tv-micronaties, eigenlijk simulaties die worden opgericht in een tv-programma, waar de kijkers "burger" van kunnen worden. 3. Hobby-micronationalisme, ook eigenlijk simulaties, met verschillende gradaties van ernst.

Micronaties moeten niet verward worden met ministaten zoals Monaco of Vaticaanstad.

MICRONATIES

Eurostaete is een land dan wel niemandsland tussen Nederland en Duitsland, nabij Coevorden en in het grensoverschrijdend bedrijventerrein Europark. In feite is Eurostaete het resultaat van een grensconflict waarbij Nederland en Duitsland niet dezelfde grens hanteren. Opmerkelijk is dat er een gebied is waar geen van beide staten aanspraak op maken, terwijl bij de meeste grensconflicten twee of meer landen aanspraak maken op een bepaald gebied.

Op 20 mei 2006 roept de familie Beukeveld, eigenaar van deze strook grond van 3.000 m2 de soevereine staat Beukeveld uit. Later herroepen ze deze in Eurostaete, deze micronatie wordt niet door een andere staat erkend.

Uitgebreide informatie over EuroStaete

GRENSGEBAAR 2

Eurotopia is het plan van zakenman Freddy Heineken om van de Europese Unie de Verenigde Staten van Europa te maken.

Het plan geeft een indeling weer van Europa in regio's. Voor de indeling is Heineken te rade gegaan bij Henk Wesseling, destijds hoogleraar Algemene Geschiedenis aan de Universiteit van Leiden. De ontwerpen van het plan werd overgelaten aan de Leidse historicus Wim van den Doel. Eurotopia houdt rekening met etnische gevoeligheden, om zo min mogelijk fricties te veroorzaken. De basisgedachte is een Europa dat uit allemaal kleine deelstaten bestaat van 5 à 10 miljoen inwoners. Dit zou volgens Heineken door het ontbreken van een te machtige deelstaat allereerst uitzicht bieden op meer stabiliteit, gelijkheid en vrede, terwijl verder onder het motto small is beautiful het bestuur in de deelstaten efficiënter zou kunnen worden ingericht.

Een aangepaste kaart staat in onderstaand bericht. Meer Eurotopia

GRENSGEBAAR

Heineken zult u zeggen, onze Freddy Heineken? Ja, onze Freddy Heineken wilde Europa opnieuw indelen!

Morgen meer over Eurotopia.

GRENSPLAATS

Op de luifel van cafe Rotering in de Gelderse plaats Oldenkott staat een fraaie grensslagboom.

Meer info

CARTOGRAFIE

Vanavond in de Amsterdamse De Balie een avond rond de Hogere Kaartkunde. Volgen landkaarten de werkelijkheid of volgt de werkelijkheid de landkaarten? Kaartenmakers, denkers en politicologen gaan met elkaar in debat over cartografie. Hoe gevaarlijk, eenzijdig en onvolledig kunnen kaarten zijn. Onder andere grensexpert Henk van Houtum van het Nijmegen Centre for Border Research zal aanwezig zijn.

We houden u op de hoogte.

Meer info De Balie

RANDTEKENEN

'Ik werd wakker op de rand van een droom.'

(uit de verhalenbundel 'Onder de bomen' van J. Bernlef uit 1963)

ZONDEREIGEN

In de buurt van Niemandsland, in Zondereigen speelde het navolgende verhaal zich af.

Een man werd neergestoken op Belgische grondgebied. Al strompelend bereikte hij nog net het Nederlandse grondgebied, waar hij dood neerviel. Dat werd nog een hele juridische kwestie: door welke rechtbank moest de dader nu berecht worden? Want waar was de moord nu gepleegd? In België was nog geen sprake van een dode, maar evenmin was er in Nederland sprake van doodslag.

(N)IEMANDSLAND

Niemandsland was een perceel ten zuiden van het Nederlandse Ulicoten. Het perceel ligt midden in de weiden en bosjes aan de Withagen. Bij de grensbepalingen in 1843 werd bepaald, dat op een later tijdstip zou bepaald worden bij wie dit perceel hoorde; bij het Nederlandse Baarle-Nassau of het Belgische Baarle-Hertog. Het perceel kreeg toen de naam Niemandsland. Het perceel was sinds mensenheugenis in gebruik bij een Nederlandse boer.

Op het moment dat op 31 oktober 1995 de enclavegrenzen opgewaardeerd werden tot rijksgrenzen verdween het stukje niemandsland en werd het een enclave behorend tot Baarle-Hertog. Belgie is hiermee 0,2632 hectare groter geworden, Baarle is een merkwaardigheid armer. Het is sindsdien de kleinste exclave van België.

Een exclave is een stuk land dat politiek gezien wel, maar geografisch gezien niet met het moederland is verbonden.

STROOMDRAAD

Naar schatting 3000 vluchtelingen vonden de dood aan de grens tussen Nederland en België in de Eerste Wereldoorlog. Oorzaak: een stroomdraad langs de grens. Het Duitse leger viel in 1914 België binnen om zo Frankrijk via een omtrekkende beweging op de knieën te kunnen krijgen. De Belgen boden meer weerstand dan verwacht en terreuracties volgden. Er ontstond een vluchtelingenstroom richting Nederland. Als antwoord bouwden de Duitsers een stroomversperring van 2 meter hoog langs de gehele Nederlands-Belgische grens. Er werden allerlei manieren bedacht om toch de grens te kunnen oversteken. Een ervan was het klemmen van een houten ton (zonder bodem) tussen de stroomdraden en vervolgens erdoorheen kruipen.
Deze anecdote is afkomstig van website over grenspalen

GRENSDODING

'Dode in grenswoning Baarle. De Politie heeft in een voormalig bankgebouw op de grens van Baarle-Hertog (Belgie) en Baarle-Nassau (Nederland) een dode persoon gevonden. Het gaat mogelijk om een vrouw die sinds april vorig jaar werd vermist en die samen met haar Nederlandse man in het pand woonde. Onderzoek moet nog zekerheid geven om wie het gaat, legde een woordvoerster van Justitie uit. De Belgisch-Nederlandse grens loopt door het gebouw en het is nog onduidelijk aan welke zijde het lichaam is gevonden en welke politiedienst bevoegd is.'

(enige tijd geleden van internet geplukt)

GRENSSNACKS 3

Grenskiosk te Maalbroek, in de buurt van Roermond.

STRIJDKREET

De splitsing van de universiteit van Leuven in 1968 nader uitgelegd; Leuven ligt in Vlaanderen, maar er woonden ook aardig wat Franstaligen. De universiteit was tweetalig. Het gezag werd er echter nog steeds uitgeoefend in het Frans. Vlaamse professoren en studenten wilden daar een einde aan maken. En ze kregen hun zin. Zij bleven in Leuven. De Franstaligen werden verbannen. Voor hen werd een nieuwe universiteit gebouwd, dertig kilometer verderop. Meer dan dat: vandaag staat er ook een nieuwe stad, Louvain-la-Neuve.

Meer informatie over de oudste universiteit van de Lage Landen

GRENSBOEKEN 2

De 'grensscheiding' door een encyclopedie (zie eergisteren) is een mooie aanjager voor het surrealistische verhaal over de splitsing van de universiteit van Leuven in 1968.

Want wat moest er gebeuren met de bibliotheek van deze universiteit? Zowel de Vlamingen als de Franstaligen maakten er aanspraak op. Franstaligen wensten een verdeling ‘pure et simple’ en zij kregen hun zin. De boeken met oneven nummer bleven in Leuven. De even nummers gingen naar Wallonië. ‘Wie na de splitsing van de Leuvense universiteit in 1968 de bibliotheek bezocht, kon slechts hopen op geluk’, schreef historicus Jo Tollebeek in het boek ‘België, een parcours van herinnering’.

GRONDGEBIED

Canada en grenzen doet me altijd denken aan de geboorte van Prinses Margriet. Zij werd geboren in Ottawa nadat de Koninklijke familie in 1940 was uitgeweken naar Canada vanwege de Duitse bezetting. De kamers van het ziekenhuis waar ze geboren werd waren tijdelijk extraterritoriaal verklaard om de koninklijke telg exclusief de Nederlandse nationaliteit te doen verkrijgen (zonder de Canadese nationaliteit die volgens de Canadese wetgeving voor op Canadees grondgebied geborenen geldt).

Sinds 1945, tot haar dood, heeft Koningin Juliana de stad elk jaar tienduizenden tulpenbollen gestuurd als dank hiervoor. Deze koninklijke geste is uitgegroeid tot een beroemd internationaal tulpenfestival.

BOEKENGRENS

Symbolischer kan het niet in de Haskell Free Library, op de rand van Amerika en Canada; een grenslijn snijdt de reeks 'World Book' doormidden...

Website Haskell Free Library Opera House

SCHEIDSLIJN

Het meest opvallende grensverschijnsel vlabij Canusa Avenue (zie gisteren) doet zich voor in het gecombineerde gebouw van de bibliotheek en de opera; 'Haskell Free Library and Opera House'. De ingang is aan de Amerikaanse kant maar de biblioteek en het podium (links op de foto) van de opera liggen grotendeels op Canadees grondgebied.

De streep die is aangebracht op de vloer, is de scheidslijn tussen de twee landen. Deze grens is om verzekeringstechnische redenen getrokken! Nu weten de verzekerings-maatschappijen in beide landen wat ze moeten verzekeren. Maar hoe zit dat dan met stoelen die 'doormidden' gesneden worden?

Meer informatie artikel N.Y. Times

MUURVERBAND

We hebben de viering van de val van de ene Muur nog niet gehad of ergens anders op aarde worden er alweer plannen gesmeed om een muur op te werpen. De Amerikaanse overheid wil de stroom aan illegalen in de buurt van Stanstead die via Canusa Avenue, een curieuze grensweg tussen Amerika en Canada, het land binnenkomen een halt toeroepen door het opwerpen van een muur! Nadere details over de muur (in de middenberm?) ontbreken nog.

Link Muur in grensdoorp

GRENSSNACKS 2

Deze foto was trouwens de aanleiding voor 'grenssnacks'. Trabant passeert het IJzeren Gordijn bij Worbis.

GRENSSNACKS

In de buurt van Vaals.

GRENSLIJNEN

In Triëst ben ik geboren en heb ik tot mijn achttiende gewoond: het was tijdens mijn kinderjaren niet alleen een grensstad, het leek zelf een grens die bestond uit zo veel kleine grenzen dat ze elkaar binnen in de stad doorsneden en zelfs elkaar kruisten in de karakters en de leefwijze van de inwoners. Grenslijnen zijn ook lijnen die door een lichaam lopen, het doorsnijden, het tekenen als littekens of rimpels, en die sommigen niet alleen scheiden van hun buren maar ook van zichzelf.

(fragment uit ‘Aan de andere kant’ van Claudio Magris, 1999)

GRENSROMEIN

De Limes was in het Romeinse Rijk een militaire zone, die bestond uit een weg, verdedigingswerken en burgernederzettingen. Maar het was ook een handelsroute en langs deze route ontstond een uitwisseling van culturen: tussen de inheemse bevolking en de soldaten van het Romeinse leger en hun gezinnen.

De Limes heeft dan ook veel sporen achtergelaten in ons huidige land. En dat zijn niet alleen de zichtbare vormen zoals bijvoorbeeld een Romeinse muur, grafvondsten of militaire gebruiksvoorwerpen. De invloed van de Limes reikt veel verder dan dat. De Limes gaf de aanzet tot de eerste infrastructuur in Nederland.

Website over (Nederlandse) Limes

RABBITPROOF

Over konijnen gesproken (zie Grensdieren); in Australie hebben ze er alles aan gedaan om konijnen juist buiten grote delen van het land te houden, met het langste hek ter wereld.

MAUERSPECHT

'Ik heb die dagen als 'Mauerspecht' mijn eigen brokken van de Anti-Faschistischer Schutzwall -de officiële DDR-benaming- gehakt. De heerlijkste bloeduitstorting van mijn leven kreeg ik prompt op mijn duim.' (geplukt van internet)

Naast woorden als Abwicklung (herorganisatie van de DDR) en Ostalgie (heimwee naar de DDR-tijd) leverde de val van de Muur ook het woord Wendehals op; 'draaihals' eigenlijk een vogelnaam, maar vanaf 1989 ook een scheldwoord voor een opportunist, met een knipoog naar Wende. Informatie afkomstig uit interessant artikel in het tijdschrift Onze Taal over de 'talige resten van de Muur' oftewel de verschillen tussen West-Duits en Oost-Duits.

GRONDOORLOG

De Val van de Muur staat ook aan de wieg van de Haagse wijk Ypenburg. De Koude Oorlog ontdooit en het militaire vliegveld Ypenburg wordt overbodig. De Haagse wethouder van ruimtelijke ordening Peter Noordanus laat zijn oog vallen op dit terrein en is al snel in onderhandelingen met Domeinen – de toenmalige eigenaar van Ypenburg over wat vriend en vijand als aantrekkelijke vinex-locatie zien. Dat deze Haagse ‘verovering’ van Ypenburg (op dat moment in bezit van Rijswijk, Nootdorp en Pijnacker) op haar beurt ook weer zou leiden tot ‘grensconflicten’ en een heuse grondoorlog kon natuurlijk niet uitblijven.

Meer informatie

GRENSDIEREN

De meest bizarre documentaire over de Muur werd vorige week zondag uitgezonden op de Belgische TV onder de titel 'Konijn op z'n Berlijns'.

In het niemandsland van de Berlijnse Muur ontwikkelde zich een enorme konijnenpopulatie. Konijnen leven er na het optrekken van de Muur aanvankelijk in een paradijs. Alleen de reproductiesnelheid van de konijnen veroorzaakte problemen. Wanneer de Muur in 1989 valt, moeten de konijnen plotseling een nieuwe plek zoeken in de grote onbekende stad en dat valt niet mee. Archiefmateriaal en luchtfoto’s van de Berlijnse Muur, waarop konijnen prominent aanwezig zijn, wisselen af met interviews met voormalige soldaten, een specialist op het gebied van konijnen en andere ooggetuigen.

Goed nieuws; op woensdag 11 november, 23:55 uur komt deze documentaire van Bartosz Konopka (genomineerd voor een Oscar voor buitenlandse documentaire 2010) op de Nederlandse TV (Nederland 2).

Meer informatie over de film

GRENSHOUWER

Op 9 november 2009 is het twintig jaar geleden dat De Berlijnse muur viel en er een einde kwam aan de tweedeling van de stad Berlijn. De onlangs gestorven beeldhouwer Shinkichi Tajiri (1923-2009) doceerde van 1969 tot 1989 in Berlijn en maakte toen een heel bijzonder document: een complete fotografische documentatie van de Berlijnse Muur. Hij besloot de 43 kilometerlange muur – symbool van de Koude Oorlog – die de stad doorsneed, op documentaire wijze vast te leggen. In 1972 maakte hij vanuit een helikopter van de British Air Forces een ± 20 minuten durende videofilm van de muur, die op de tentoonstelling te zien is.

Morgen om 16.30 uur is de opening van deze tentoonstelling, die duurt t/m 6 januari 2010, in het Exposorium van de VU te Amsterdam.

Website Exposorium

OORLOGSKOUD 2

Iemand tipte me dat er in Amerika ook nog zoiets bestaat als The Cold War Museum. Het museum heeft geen vast onderkomen maar is een reizende tentoonstelling.

Het museum verzorgt ook 'The Original Spy Tour of Washington'; This bus tour will introduce you to many of the locations in and around Washington that have been associated with intelligence and counter intelligence activities for the past two hundred years. Your mission, if you choose to accept it, may be to locate various espionage sites in Arlington, Washington, and Georgetown; observe the former Cafe where a Soviet spy escaped from his CIA handlers; listen in on a briefing about Civil War espionage at Lafayette Park; tour the Berlin Wall at the Newseum; and/or visit drop points used by agents such as FBI spy Robert Hanssen.

The Cold War Museum link

STOPCONTACT

Goed beschouwd is het woord 'stopcontact' een merkwaardig fenomeen, een soortement contrawoord: stop vs. contact

'De expositie Voids in de Kunsthalle Bern is misschien wel de radicaalste tentoonstelling ooit gemaakt. Er zijn alleen reconstructies van beroemde lege zalen te zien. In de ruimte van Roman Ondak zijn veel stopcontacten. Zelfs verschillende soorten stopcontacten. Is dit interessant? Over kunst en tentoonstellingen wordt vaak gezegd dat ze je leren zien, dat het kunstwerk niet stopt bij zijn grenzen, maar daarbuiten doorgaat. In je hoofd. Maar wat zie ik hier?'

(fragment uit artikel van Bianca Stigter in NRC Handelsblad 18.09.09)

De tentoonstelling Voids liep tot 11 oktober 2009.

Kunsthalle Bern link

OORLOGSKOUD

Een lid van het Amerikaanse Congres vergeleek tijdens de beginjaren van de Koude Oorlog 'moderne kunst met ongedierte en besmettelijke ziekten, in het land gesmokkeld door de communistische vijand met geen ander doel dan om de Amerikaanse samenleving te ontwrichten. Een ander lid in het Congres ontmaskerde de drip paintings van Jackson Pollock (alias Jack the Dripper) als gecodeerde landkaarten ter voorbereiding van een Russische raketaanval.'

Uit een artikel van Joes Segal in de Groene Amsterdammer. Joes Segal is gastconservator van The Wende Museum (Museum and Archive of the Cold War) in Los Angeles.

The Wende Museum link

GRENSMUSEUM

Als toevoeging bij het vorige bericht 'Kolonnenweg'; bij de voormalige grensovergang Duderstadt en Worbis (tussen de deelstaten Thuringen en Niedersachsen) ligt het Grenzlandmuseum Eichsfeld.

Ook in dit grensmuseum wordt op 9 november uitgebreid stilgestaan bij de val van de Muur. Het museum is die dag zelfs geopend tot 0.35 uur de volgende dag, als eerbetoon aan de grensopening van twintig jaar geleden.

Grenzlandmuseum Eichsfeld link

KOLONNENWEG

'Een goed bewaarde grensvoorziening treft men aan tussen de plaatsen Duderstadt en Worbis. Daar zijn nog enkele honderden meters van de drie meter hoge, uit ijzergaas gebouwde hekken blijven staan. Een aangrijpend panorama, dat tegelijk heel duidelijk laat zien welke aanslag de grensinstallaties op het landschap pleegden. Die hekken stonden aan weerszijden van een strook van honderd meter breed. Tussen de hekken bevonden zich wachttorens en bunkers, lichtinstallaties en laag boven de grond gespannen signaaldraad, een zorgvuldig aangeharkte zandstrook om voetafdrukken te registreren en een betonnen geul tegen vluchtauto's, plus nog een rijweg van betonplaten voor de auto's van de grenswachters, de zogeheten Kolonnenweg. De beveiliging werd gecompleteerd met mijnen, honden en automatische schietinstallaties.'

Fragment uit een artikel van Antoine Verbij over een reis langs de Duitse-Duitse grens in De Groene Amsterdammer # 42; een special over '20 jaar na de val'.

TERRITORIUM

Vissen in een aquarium hebben ieder hun eigen territorium. Je kunt, na nauwkeurige observatie, de glazen bak in exacte gebieden verdelen. Als buitenstaander heb je daar geen idee van. Je staat voor het aquarium en ziet de vissen door elkaar zwemmen. Pas als je lang en nauwkeurig kijkt, zie je de grenzen die de vissen in het water getrokken hebben. Na lang en nauwkeurig observeren. Is zien hier wel het juiste woord? Het schenden van grenzen heeft iets opwindends. Hij herinnerde zich de blik van jonge Duitse soldaten op journaalfilms.

(fragment uit ‘Sneeuw’ van J.Bernlef, 1973)

GRENSTOMTOM

'De kortste weg tussen twee Israëlische nederzettingen leidt vaak door Palestijns gebied, en dat kan levensgevaarlijk zijn. Maar weet een TotTom veel… Daarom heeft het Israëlische leger onlangs de leveranciers van gps-software gevraagd hun producten aan te passen aan de praktijk op de Westelijke Jordaanoever.' (Citaat uit persbericht)

Doet me denken aan opmerkelijk bericht van enkele weken geleden; 'In De Wereldboskabouter, een piepklein atlasje dat als cadeautje wordt uitgedeeld aan de kopers van de splinternieuwe Wereld Bosatlas, zijn per ongeluk de landen Litouwen en Letland verwisseld. Litouwen wordt afgebeeld als land ten noorden van Letland terwijl het er in werkelijkheid juist ten zuiden van ligt.'

(N)IEMANDSLAND

Net verschenen bij NAi Publishers is het prachtige fotoboek van Vesselina Nikolaeva Simply a line - Het Niemandsland tussen Bulgarije en Turkije.

Grenslandschappen zijn beladen landschappen, zeker als het gaat om grenzen van het voormalige IJzeren Gordijn. In 2004 kreeg Vesselina Nikolaeva, als eerste fotograaf sinds het begin van het communistisch regime in Bulgarije, toestemming voor het fotograferen van de Bulgaars-Turkse grens, tot 1989 de meest zuidoostelijke grens van het Sovjetblok. Dit was ooit een zwaar bewaakte grens. In dit boek staan indrukwekkende foto’s die de jonge Bulgaars-Nederlandse fotograaf gedurende een periode van drie jaar maakte en worden ook niet eerder gepubliceerde foto’s van grenssoldaten uit het nationaal archief opgenomen.

De bekende Bulgaarse schrijver én voormalig grenssoldaat Georgi Gospodinov vertelt in het boek over zijn bijzondere ervaringen rond de grens.

Website Vesselina Nikolaeva

GRENSPLAATS

HERINNERING

'Het conflict tussen Nederland en Belgie rond de Hedwigepolder past naadloos in een lange traditie, die zelfs terug te voeren is op de afsluiting van de Schelde door de Noordelijke Nederlanden in 1585. Op de rommelzolder van het collectieve geheugen liggen in allerlei hoeken en gaten nog de herinneringen opgetast aan dit verleden. In het boek Het geheugen van de Lage landen wordt die zolder geinspecteerd, geordend en beoordeeld.'

Fragment uit de lovende recensie van Piet de Rooy in de Volkskrant 16.10.09 over het boek Het geheugen van de Lage landen van Jo Tollebeek en Henk te Velde (red.), uitgeverij Ons Erfdeel.

Gehele recensie.

LANDGRENZEN

Landen worden van elkaar gescheiden door grenzen. Een grens overgaan heeft altijd iets opwindends: niet meer dan een denkbeeldige limiet – belichaamd door een houten slagboom, die trouwens nooit precies op de lijn staat die hij wordt geacht te respecteren, maar enkele tientallen of honderden meters ervoor of erachter – en alles verandert, zelfs het landschap: het is dezelfde lucht, dezelfde aarde, maar de weg is niet helemaal dezelfde meer, de belettering van de verkeersborden verandert, de bakkerijen lijken niet meer helemaal op wat we nog maar een ogenblik geleden een bakkerij noemden, de broden zijn anders van vorm, op de grond slingeren niet meer dezelfde pakjes sigaretten…

(fragment uit ‘Ruimten rondom’ van Georges Perec, 1974)

GRENSSPELER

GRENSBEGRIP

"De grens is tweeledig, tweeslachtig: soms is het een brug waarop men de ander kan ontmoeten, soms een barrière om hem af te weren. Vaak ontstaat hij uit de dwangmatige behoefte om iemand of iets aan de andere kant te plaatsen; de literatuur is ook een zoektocht naar de onttovering van deze mythe van de andere kant, een poging om te begrijpen dat iedereen nu eens hier dan weer daar staat – dat iedereen als in een middeleeuws mysteriespel, de Ander is."

(fragment uit ‘Aan de andere kant’ van Claudio Magris, 1999)

BIERGRENZEN

Feestelijke opening van het Randarchiefblog! Een unieke grensovergang is te bewonderen in de drankenhal met de toepasselijke naam 'De Biergrens'; een gemarkeerde landsgrens doorkruist deze zaak en 'biedt u de mogelijkheid om grensoverschrijdend te winkelen onder een dak'.

BIERGRENZEN