OORLOGSKOUD

Een lid van het Amerikaanse Congres vergeleek tijdens de beginjaren van de Koude Oorlog 'moderne kunst met ongedierte en besmettelijke ziekten, in het land gesmokkeld door de communistische vijand met geen ander doel dan om de Amerikaanse samenleving te ontwrichten. Een ander lid in het Congres ontmaskerde de drip paintings van Jackson Pollock (alias Jack the Dripper) als gecodeerde landkaarten ter voorbereiding van een Russische raketaanval.'

Uit een artikel van Joes Segal in de Groene Amsterdammer. Joes Segal is gastconservator van The Wende Museum (Museum and Archive of the Cold War) in Los Angeles.

The Wende Museum link

GRENSMUSEUM

Als toevoeging bij het vorige bericht 'Kolonnenweg'; bij de voormalige grensovergang Duderstadt en Worbis (tussen de deelstaten Thuringen en Niedersachsen) ligt het Grenzlandmuseum Eichsfeld.

Ook in dit grensmuseum wordt op 9 november uitgebreid stilgestaan bij de val van de Muur. Het museum is die dag zelfs geopend tot 0.35 uur de volgende dag, als eerbetoon aan de grensopening van twintig jaar geleden.

Grenzlandmuseum Eichsfeld link

KOLONNENWEG

'Een goed bewaarde grensvoorziening treft men aan tussen de plaatsen Duderstadt en Worbis. Daar zijn nog enkele honderden meters van de drie meter hoge, uit ijzergaas gebouwde hekken blijven staan. Een aangrijpend panorama, dat tegelijk heel duidelijk laat zien welke aanslag de grensinstallaties op het landschap pleegden. Die hekken stonden aan weerszijden van een strook van honderd meter breed. Tussen de hekken bevonden zich wachttorens en bunkers, lichtinstallaties en laag boven de grond gespannen signaaldraad, een zorgvuldig aangeharkte zandstrook om voetafdrukken te registreren en een betonnen geul tegen vluchtauto's, plus nog een rijweg van betonplaten voor de auto's van de grenswachters, de zogeheten Kolonnenweg. De beveiliging werd gecompleteerd met mijnen, honden en automatische schietinstallaties.'

Fragment uit een artikel van Antoine Verbij over een reis langs de Duitse-Duitse grens in De Groene Amsterdammer # 42; een special over '20 jaar na de val'.

TERRITORIUM

Vissen in een aquarium hebben ieder hun eigen territorium. Je kunt, na nauwkeurige observatie, de glazen bak in exacte gebieden verdelen. Als buitenstaander heb je daar geen idee van. Je staat voor het aquarium en ziet de vissen door elkaar zwemmen. Pas als je lang en nauwkeurig kijkt, zie je de grenzen die de vissen in het water getrokken hebben. Na lang en nauwkeurig observeren. Is zien hier wel het juiste woord? Het schenden van grenzen heeft iets opwindends. Hij herinnerde zich de blik van jonge Duitse soldaten op journaalfilms.

(fragment uit ‘Sneeuw’ van J.Bernlef, 1973)

GRENSTOMTOM

'De kortste weg tussen twee Israëlische nederzettingen leidt vaak door Palestijns gebied, en dat kan levensgevaarlijk zijn. Maar weet een TotTom veel… Daarom heeft het Israëlische leger onlangs de leveranciers van gps-software gevraagd hun producten aan te passen aan de praktijk op de Westelijke Jordaanoever.' (Citaat uit persbericht)

Doet me denken aan opmerkelijk bericht van enkele weken geleden; 'In De Wereldboskabouter, een piepklein atlasje dat als cadeautje wordt uitgedeeld aan de kopers van de splinternieuwe Wereld Bosatlas, zijn per ongeluk de landen Litouwen en Letland verwisseld. Litouwen wordt afgebeeld als land ten noorden van Letland terwijl het er in werkelijkheid juist ten zuiden van ligt.'

(N)IEMANDSLAND

Net verschenen bij NAi Publishers is het prachtige fotoboek van Vesselina Nikolaeva Simply a line - Het Niemandsland tussen Bulgarije en Turkije.

Grenslandschappen zijn beladen landschappen, zeker als het gaat om grenzen van het voormalige IJzeren Gordijn. In 2004 kreeg Vesselina Nikolaeva, als eerste fotograaf sinds het begin van het communistisch regime in Bulgarije, toestemming voor het fotograferen van de Bulgaars-Turkse grens, tot 1989 de meest zuidoostelijke grens van het Sovjetblok. Dit was ooit een zwaar bewaakte grens. In dit boek staan indrukwekkende foto’s die de jonge Bulgaars-Nederlandse fotograaf gedurende een periode van drie jaar maakte en worden ook niet eerder gepubliceerde foto’s van grenssoldaten uit het nationaal archief opgenomen.

De bekende Bulgaarse schrijver én voormalig grenssoldaat Georgi Gospodinov vertelt in het boek over zijn bijzondere ervaringen rond de grens.

Website Vesselina Nikolaeva

GRENSPLAATS

HERINNERING

'Het conflict tussen Nederland en Belgie rond de Hedwigepolder past naadloos in een lange traditie, die zelfs terug te voeren is op de afsluiting van de Schelde door de Noordelijke Nederlanden in 1585. Op de rommelzolder van het collectieve geheugen liggen in allerlei hoeken en gaten nog de herinneringen opgetast aan dit verleden. In het boek Het geheugen van de Lage landen wordt die zolder geinspecteerd, geordend en beoordeeld.'

Fragment uit de lovende recensie van Piet de Rooy in de Volkskrant 16.10.09 over het boek Het geheugen van de Lage landen van Jo Tollebeek en Henk te Velde (red.), uitgeverij Ons Erfdeel.

Gehele recensie.

LANDGRENZEN

Landen worden van elkaar gescheiden door grenzen. Een grens overgaan heeft altijd iets opwindends: niet meer dan een denkbeeldige limiet – belichaamd door een houten slagboom, die trouwens nooit precies op de lijn staat die hij wordt geacht te respecteren, maar enkele tientallen of honderden meters ervoor of erachter – en alles verandert, zelfs het landschap: het is dezelfde lucht, dezelfde aarde, maar de weg is niet helemaal dezelfde meer, de belettering van de verkeersborden verandert, de bakkerijen lijken niet meer helemaal op wat we nog maar een ogenblik geleden een bakkerij noemden, de broden zijn anders van vorm, op de grond slingeren niet meer dezelfde pakjes sigaretten…

(fragment uit ‘Ruimten rondom’ van Georges Perec, 1974)

GRENSSPELER

GRENSBEGRIP

"De grens is tweeledig, tweeslachtig: soms is het een brug waarop men de ander kan ontmoeten, soms een barrière om hem af te weren. Vaak ontstaat hij uit de dwangmatige behoefte om iemand of iets aan de andere kant te plaatsen; de literatuur is ook een zoektocht naar de onttovering van deze mythe van de andere kant, een poging om te begrijpen dat iedereen nu eens hier dan weer daar staat – dat iedereen als in een middeleeuws mysteriespel, de Ander is."

(fragment uit ‘Aan de andere kant’ van Claudio Magris, 1999)

BIERGRENZEN

Feestelijke opening van het Randarchiefblog! Een unieke grensovergang is te bewonderen in de drankenhal met de toepasselijke naam 'De Biergrens'; een gemarkeerde landsgrens doorkruist deze zaak en 'biedt u de mogelijkheid om grensoverschrijdend te winkelen onder een dak'.

BIERGRENZEN